Τετάρτη, Μαΐου 03, 2017
posted by Librofilo at Τετάρτη, Μαΐου 03, 2017 | Permalink
Το χάσμα του χρόνου
“Περασμένα τα πενήντα, μαθαίνουμε με έκπληξη
και μια αίσθηση
αυτοκτονικής άφεσης αμαρτιών
πως αυτά που σκοπεύαμε αλλά αποτύχαμε
δεν θα μπορούσαν ποτέ να γίνουν -
και πρέπει να ξαναγίνουν καλύτερα.”
“Για τον Σέρινταν”, Ρόμπερτ Λόουελ

Με αφορμή τη συμπλήρωση 400 χρόνων από τον θάνατο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, το Hogarth Shakespeare project (δημιουργία της Βιρτζίνια Γουλφ) σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο Penguin, προσκάλεσε κάποιους γνωστούς Αγγλοσάξονες ως επί το πλείστον συγγραφείς, να μεταγράψουν ή να εμπνευστούν από κάποιο θεατρικό έργο του μεγάλου δημιουργού, γράφοντας ένα μυθιστόρημα με το προσωπικό τους ύφος. Η εξαιρετική Αγγλίδα συγγραφέας Jeanette Winterson (Manchester,1959), ήταν η πρώτη που ξεκίνησε αυτή την συγγραφική σκυταλοδρομία, επιλέγοντας το “Χειμωνιάτικο παραμύθι” (ένα από τα λιγότερο αιματοβαμμένα έργα του Σαίξπηρ), μεταλλάσσοντάς το σε ένα εκπληκτικό και ταυτόχρονα πολύ συναρπαστικό μυθιστόρημα, με τίτλο “ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ” (“The gap of time”), (εκδ. Μεταίχμιο, μετάφρ. Μ.Γκανά, σελ.381).


Το έργο του Σαίξπηρ διαδραματίζεται στην Σικελία σε ακαθόριστη εποχή. Ο Λεόντιος βασιλιάς της Σικελίας υποψιάζεται ότι η σύζυγός του Ερμιόνη διατηρεί ερωτική σχέση με τον αδερφικό του φίλο, Πολύξενο, βασιλιά της Βοημίας ο οποίος φιλοξενείται εδώ και καιρό στο παλάτι του πρώτου. Έχει δε την βεβαιότητα ότι το παιδί που ετοιμάζεται να φέρει στον κόσμο η Ερμιόνη είναι του Πολύξενου. Διατάζει λοιπόν τον πιστό του υπηρέτη Καμίλο να δηλητηριάσει τον Πολύξενο, αλλά ο Καμίλο προειδοποιεί το υποψήφιο θύμα, ο οποίος το σκάει παίρνοντάς τον μαζί του. Ο Λεόντιος εξαγριώνεται και φυλακίζει την Ερμιόνη παρά τις διαμαρτυρίες της αριστοκράτισσας οικογενειακής φίλης Παυλίνας.
Η Ερμιόνη γεννάει μια κόρη, που την ονομάζει Περντίτα, και ο Λεόντιος αποκληρώνει το παιδί ως νόθο, διατάζοντας τον θάνατό του. Η Παυλίνα όμως καταφέρνει να πείσει τον Λεόντιο ότι το παιδί, πρέπει να μεταφερθεί σε έναν μακρινό τόπο, και να αφεθεί στη τύχη του. Την αποστολή αναλαμβάνει ο σύζυγος της Παυλίνας, Αντίγονος ο οποίος πηγαίνει το παιδί στην Βοημία, όμως σκοτώνεται στην διάρκεια της αποστολής και το παιδί σώζεται από δύο βοσκούς οι οποίοι μεγαλώνουν το μωρό σαν δικό τους. Πίσω στη Σικελία, κατά τη διάρκεια της δίκης της Ερμιόνης, ένας αγγελιαφόρος ανακοινώνει στον εμβρόντητο Λεόντιο ότι ο μοναχογιός τους Μαμίλιος είναι νεκρός. Με το άκουσμα της είδησης, η Ερμιόνη καταρρέει και πεθαίνει, ενώ ο Λεόντιος μετανιώνει.
Δεκαέξι χρόνια αργότερα τα πράγματα θα αλλάξουν, η Περντίτα έχει μεγαλώσει και η ιστορία της θα πάρει άλλη τροπή.

"Είναι ένα έργο για ένα εγκαταλειμμένο παιδί. Κι εγώ είμαι ένα τέτοιο. Είναι ένα έργο για τη συγχώρεση και έναν κόσμο πιθανών μελλόντων - και για το πως η συγχώρεση και το μέλλον είναι δεμένα μεταξύ τους και από τις δυο πλευρές. Ο χρόνος είναι αναστρέψιμος."

Η Γουίντερσον (η οποία σαν την Περντίτα υιοθετήθηκε μόλις ενός έτους από το ζεύγος Γουίντερσον και μεγάλωσε στο Λανκασάιρ), παίρνει αυτό το πολύ ωραίο έργο και κυριολεκτικά του αλλάζει τα φώτα δημιουργώντας ένα έξοχο και πολύ σύγχρονο μυθιστόρημα χωρίς να τροποποιήσει τη βασική του δομή.
Ο Λίο είναι ιδιοκτήτης μιας πολύ επιτυχημένης χρηματιστηριακής εταιρίας, παντρεμένος με την ΜίΜι που είναι διάσημη τραγουδίστρια, ενώ ο κολλητός του από τα χρόνια του κολλεγίου, ο αμφιφυλόφιλος Ξένης (ο πλέον ενδιαφέρων χαρακτήρας του μυθιστορήματος), είναι κατασκευαστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Ο Λίο υποψιάζεται ότι η έγκυος ΜίΜι διατηρεί ερωτικό δεσμό με τον Ξένη, και ότι το παιδί που θα φέρει στον κόσμο είναι του φίλου του. Όταν γεννιέται το κορίτσι και το ονομάζουν Περντίτα, αυτή η σκέψη τού γίνεται εμμονή, και αποφασίζει να στείλει το νεογέννητο στον Ξένη, ο οποίος μένει μόνιμα με την οικογένειά του στην μικρή πόλη Βοημία του Αμερικάνικου Νότου κι εκείνος μαζί με τον μοναχογιό του, τον Μάιλο να φύγουν μακριά. Αναθέτει λοιπόν στον κηπουρό του, τον Τόνι να πάει από το Λονδίνο στις ΗΠΑ μαζί με 50.000 δολάρια και να παραδώσει την Περντίτα στον Ξένη. Στο αεροδρόμιο, ο Μάιλο χάνεται και βρίσκει τραγικό θάνατο, ο δε Τόνι φθάνοντας στην Βοημία, δολοφονείται από δύο κακοποιούς οι οποίοι είχαν δει ότι κουβαλούσε πολύ χρήμα μαζί του. Πριν τον θάνατό του, όμως, βλέποντας ότι κάποιοι τον ακολουθούν, είχε φροντίσει να αφήσει το μωρό σε μια βρεφοδόχο μαζί με τα χρήματα. Την όλη σκηνή παρακολουθούν από μακριά δύο μαύροι, ο Σεπ με τον αφελή γιο του Κλο, οι οποίοι παίρνουν το μωρό από την βρεφοδόχο για να το σώσουν, χωρίς να γνωρίζουν ότι μέσα στις πάνες βρίσκεται και ένα σημαντικό χρηματικό ποσόν που θα τους αλλάξει τη ζωή. Πίσω στην Αγγλία, η ΜίΜι μαθαίνοντας τα νέα του θανάτου του Μάιλο και της εξαφάνισης της νεογέννητης κόρης της, καταρρέει και πέφτει σε κώμα.

17 χρόνια αργότερα, η Περντίτα είναι μια όμορφη κοπέλα που ζει με τον Σεπ, τον οποίο αναγνωρίζει ως πατέρα της. Έχει εξαιρετική φωνή και με το μικρό της γκρουπ παίζουν κάποια τραγούδια στο μπαρ που έχει ανοίξει εδώ και χρόνια ο Σεπ. Κατά τη διάρκεια της βραδιάς θα γνωρίσει και θα ερωτευτεί ένα νεαρό που αποδεικνύεται ότι είναι ο γιος του Ξένη, ο οποίος εμφανιζόμενος αργότερα θα αποκαλύψει την πραγματική ταυτότητα της χαμένης κόρης. Η Περντίτα αποφασίζει να μάθει τι έχει ακριβώς συμβεί, ποια είναι και που βρίσκονται οι βιολογικοί γονείς της.

“Το γήρας έρχεται απότομα. Είναι σαν να κολυμπάς στα ανοιχτά της θάλασσας και να συνειδητοποιείς ότι η ακτή στην οποία κατευθύνεσαι δεν είναι αυτή από την οποία ξεκίνησες.”

Η Γουίντερσον χωρίς να ξεφεύγει από την βασική δομή της ιστορίας, πραγματοποιεί κάτι πολύ δύσκολο και ταυτόχρονο ιδιαίτερα θαυμαστό. Οι αρχετυπικοί Σαιξπηρικοί χαρακτήρες είναι εδώ, αποδεικνύοντας ότι οι βασικές ανθρώπινες δομές δεν αλλάζουν, ενώ οι έννοιες όπως η συγχώρεση και η οδύνη, η τραγωδία του ερωτικού πάθους, η αταβιστική ζήλεια, η ανάγκη για αγάπη και τρυφερότητα παραμένουν ίδιες, τόσο παλιές και τόσο σύγχρονες ταυτόχρονα.

Το “Χάσμα του χρόνου” είναι ένα βέβαια (και πάνω απ' όλα) ένα αυτόνομο μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί, συναρπαστικό και σαγηνευτικό. Η έξοχη Γουίντερσον μετά το δεύτερο μέρος του έργου, ουσιαστικά απελευθερώνεται από τα “δεσμά” της Σαιξπηρικής ιστορίας, εισάγοντας στοιχεία που ενδυναμώνουν την ιστορία της σε συνδυασμό με ψυχαναλυτικά δεδομένα, γύρω από τις σχέσεις κάποιων εκ των ηρώων της ιστορίας (όπως των κάποτε κολλητών και περιστασιακών εραστών Λίο-Ξένη). Η σχέση του Ξένη με την ΜίΜι, η ποίηση του Ζεράρ ντε Νερβάλ, το ποιητικό ηλεκτρονικό παιχνίδι με τίτλο “Το χάσμα του χρόνου” βασισμένο σε ένα ποίημα που απαγγέλει η ΜίΜι, ο Σεπ που αποδεικνύεται ήρωας “bigger than life”, ο Λίο που μετανιώνει και γίνεται πάλι ανθρώπινος, όλα αυτά σε ένα εκπληκτικό μυθιστόρημα, με το οποίο περνάς θαυμάσια.

“Πρόκειται για μια “παλιά ιστορία”, για ένα παραμύθι. Στα παραμύθια όμως η απειλή συνήθως προέρχεται από έναν εξωγενή παράγοντα – έναν δράκο ή έναν στρατό ή έναν κακό μάγο. Ο Σαίξπηρ, προλαβαίνοντας τον Φρόιντ, τοποθετεί την απειλή εκεί που βρίσκεται στ' αλήθεια: μέσα μας.”





 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home